25. rocznica utworzenia Placówki SG w Wojtkowej

15 listopada w Wojtkowej na Podkarpaciu odbyły się uroczystości związane z 25. rocznicą utworzenia tamtejszej placówki SG. W wydarzeniu rozpoczętym mszą świętą w kościele parafialnym uczestniczyła kadra BiOSG na czele z Komendantem, gen. bryg. SG Tomaszem Zybińskim oraz komendanci placówek SG z regionu, przedstawiciele lokalnych samorządów i instytucji współpracujących z tą jednostką, jak również pracownicy i funkcjonariusze placówki.

Uroczystość rozpoczęło złożenie meldunku Komendantowi BiOSG, podniesienie flagi Rzeczypospolitej Polskiej oraz odśpiewanie hymnu państwowego. Apel był także okazją do wręczenia medali i wyróżnień. Wręczono Odznaki Straży Granicznej, Medale Okolicznościowe Patrona BiOSG gen. bryg. Jana Tomasza Gorzechowskiego, Odznaki Pamiątkowe BiOSG oraz okolicznościowe Medale Pamiątkowe wydane z okazji Jubileuszu 25-lecia powołania PSG w Wojtkowej. Wyróżniono funkcjonariuszy, pracowników oraz przedstawicieli instytucji współdziałających z tą jednostką. Nie zapomniano także o byłych dowódcach PSG w Wojtkowej.

Głos zabrał Komendant podkarpackich strażników granicznych, który złożył gratulacje i podziękował mundurowym za codzienną służbę. Dodał, że strażnicy graniczni z tej jednostki nie tylko realizują zadania w rodzimej placówce, wspierają także działania m.in. na granicy polsko-białoruskiej i na zewnętrznych granicach UE, na misjach bilateralnych i tych organizowanych przez Frontex. Odcinek ochraniany przez funkcjonariuszy SG z Wojtkowej to wyjątkowo trudny pod względem ukształtowania teren. Stąd szczególne wymagania jeśli chodzi o umiejętności mundurowych i wykorzystywany, nowoczesny sprzęt, który zwiększa efektywność ich działania. Gen. bryg. SG Tomasz Zybiński życzył pracownikom i funkcjonariuszom placówki kolejnych jubileuszy oraz realizacji zadań na wysokim poziomie pod względem efektywności i bezpieczeństwa.

Organizację wydarzenia wsparły: IPA Region Bieszczadzki oraz Zarząd Główny Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Funkcjonariuszy Straży Granicznej.

Rys historyczny Placówki SG w Wojtkowej

Jest jesień roku 1945. Pomimo zakończenia II Wojny Światowej w rejonie Wojtkowej nadal operują sotnie UPA. W okolicznych zwartych kompleksach leśnych mają swoje bazy, z których dokonują ataków na miejscową ludność. 29 września 1945r. dokonują napaści na posterunek Milicji Obywatelskiej w Wojtkowej mordując 12 milicjantów, ok. 30 osób cywilnych oraz paląc kilkanaście zabudowań. Być może powyższe wydarzenie spowodowało, że jeszcze w tym samym roku wybrano Wojtkową jako miejsce na sformowanie 165. Strażnicy Wojsk Ochrony Pogranicza w strukturze 36. komendy odcinka o stanie 56 żołnierzy. Na siedzibę strażnicy zaadaptowano budynek byłej szkoły, który stoi tu do dnia dzisiejszego. Pierwszym komendantem strażnicy został por. Franciszek Gajdemski - postać warta kilku słów wspomnienia.

Franciszek Gajdemski urodził się 11 listopada 1918 r. na Podlasiu, gdzie spędził dzieciństwo, po którym wstąpił do szkoły wojskowej. Brał udział w kampanii wrześniowej, gdzie podczas bitwy pod Kockiem dostał się do niemieckiej niewoli, z której udało mu się uciec i wrócić na Podlasie. Tam wstąpił do ugrupowania partyzanckiego „Jeszcze Polska nie Zginęła”, które zostało następnie wchłonięte przez II Armię Wojska Polskiego. Z tą armią brał udział m.in. w bitwie o Pragę Czeską, Nysę Łużycką i Berlin, za co otrzymał Krzyż Virtuti Militari i wiele innych odznaczeń. Podczas II wojny światowej stracił większość rodziny z rąk ukraińskich nacjonalistów dokonujących masowych mordów na polskiej ludności cywilnej. W ramach tworzenia nowych granic został skierowany na Rzeszowszczyznę do pełnienia służby w Wojskach Ochrony Pogranicza. Tak trafił do Wojtkowej. Jako były partyzant i frontowiec sformowaną placówką przemienił w twierdzę, której ukraińscy nacjonaliści nie byli w stanie zaatakować. System pól minowych, stanowisk karabinów maszynowych oraz linie okopów były nie do przebycia. Na porucznika Gajdemskiego UPA wydała trzy wyroki śmierci, lecz żadnego nie udało im się wykonać. Porucznika Gajdemskiego awansowano następnie na stanowisko dowódcy Batalionu WOP w Prudniku, gdzie po kilku latach służby przeszedł na emeryturę. Placówka WOP w Wojtkowej działała do 1948 roku po czym przeniesiona została do pobliskiej Kwaszeniny.

19 listopada 1999 r. w ramach realizacji programu rozwoju Straży Granicznej, w celu uszczelnienia granicy z Ukrainą odbyło się uroczyste otwarcie Strażnicy Straży Granicznej w Wojtkowej, a 15 listopada strażnica została włączona do systemu ochrony granicy państwowej. Powierzono jej do ochrony ponad 13. kilometrowy odcinek granicy państwowej z Ukrainą od znaku granicznego nr 414 do znaku granicznego nr 446. Obecnie swoim zasięgiem obejmuje większość Gminy Ustrzyki Dolne, część Gminy Olszanica oraz niewielki fragment Gminy Fredropol. Od północy graniczy z Placówką Straży Granicznej w Huwnikach, a od południa z Placówka Straży Granicznej w Krościenku.

Pierwszym komendantem nowopowstałej strażnicy został mjr Ryszard SOKULSKI. Kolejnymi komendantami strażnicy byli; kpt. Witold Rysz oraz mjr Artur Drogosz. W 2005 roku Strażnica została przekształcona w Placówkę Straży Granicznej, której pierwszym Komendantem został ppłk Straży Granicznej Waldemar Pasionek, a kolejnymi ppłk Straży Granicznej Mariusz Wróbel, mjr Straży Granicznej Jerzy Stasiowski i obecny ppłk Straży Granicznej Jerzy Witko.

W okresie swojego 25-letniego funkcjonowania funkcjonariusze placówki, realizując zadania w bezpośredniej ochronie granicy państwowej wielokrotnie dokonywali zatrzymań grup nielegalnych migrantów, którzy dokonali nielegalnego przekroczenia granicy państwowej oraz organizatorów i pomocników powyższego procederu. Ujawniali towary akcyzowe i zatrzymywali osoby związane z ich przemytem. Prowadzili działania operacyjne w wyniku, których ustalano i zatrzymywano sprawców przestępstw i wykroczeń.

Placówka na stałe wpisała się w funkcjonowanie miejscowej społeczności. Regularnie odwiedza nas młodzież szkolna z okolicznych placówek oświatowych i młodzież przebywająca na wypoczynku w ramach wakacji i ferii zimowych. Nasi funkcjonariusze stale biorą udział różnego rodzaju imprezach okolicznościowych i patriotycznych na zaproszenie miejscowych organizacji. Wzajemne poszanowanie skutkuje dobrymi relacjami, a misja w Straży Granicznej, którą jest zapewnienie szeroko rozumianego bezpieczeństwa jest skutecznie realizowana.

Autor notki: kpt. SG Tomasz Szeremeta, funkcjonariusz PSG w Wojtkowej